عناصر تزئینی در معماری اسلامی به دو گروه عناصر طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می شوند، که مهمترین عناصر طبیعی شامل نور و آب و مهمترین عناصر تزئینی مصنوعی شامل خط و خوشنویسی، نقوش گیاهی و هندسی اسلیمی است که در ذیل به آن ها پرداخته می شود (نیکنام؛ و همکاران به نقل از مکی نژاد، ۱۳۹۴).
در عصر صفوی و با رونق گرفتن هنر و معماری، معماران عصر صفوی کوشیدند تا با حفظ ویژگی های معماری، نوآوری هایی را در زمینه معماری به انجام برسانند. از جمله این ویژگی ها می توان به افزایش بار بصری در تدوین فضای شهری، دادن نقش نمادین به بناهای دارای کاربرد همگانی و گسترش ارتفاع بناهای عمومی و بخشیدن بار بصری ویژه به آنها اشاره کرد. در هنر و تزئینات این دوره نه مقیاس بلکه فضای انسانی مطرح می شود. مقیاس ها، اندازه ها، احجام، گشودگی ها و بسته شدن ها و مانند این ها همه بیانگر این فضا هستند و انسان با گذر از این فضاها، در محاوره ای فضایی و هستی شناختی با آنها قرار می گیرد و به عنوان مرکز ثقل عالم صغیر، در هر نقطه ای از این فضا قرار گیرد، مرکزیت به آنجا باز می‌گردد و مرکزیت هندسی در مقابل مرکزیت آرمانی رنگ می بازد. نتیجه دیگری که در اینجا می توان مطرح ساخت این است که تغییر ساختار معماری ایران در عصر صفوی بر مبنای ارتباط میان انسان و فضا می تواند نتیجه ای از اندیشه صدرایی باشد که در آن نقش حکمت انسانی در ادراک فزونی یافته است (همان).
درباره این سایت